Lopen leerlingen achter?

Het onderwijs zoals we dat gaven voor de lock down is volkomen door elkaar geschuffeld. Zowel qua organisatie, als qua inhoud als qua verbinding met elkaar.

Vanuit deze situatie zo snel mogelijk terug willen naar de organisatie van voor de lock down gaat onherroepelijk verlies opleveren op inhoud en mogelijk ook verbinding. Wanneer je nu namelijk zo snel mogelijk weer frontaal les wilt geven, zul je je gaan focussen op één basisniveau, hooguit een tweede. De kans is groot dat je je daarbij focust op de leerlingen die moeite hebben mee te komen. Dit gaat je een enorme berg energie kosten. Steeds voel je het verschil van voor de ontstane situatie en hoe het nu is. Frustratie hierover is potentieel een enorm energielek voor alle betrokkenen.

Het gevaar is ook dat de leerlingen die normaal gesproken prima gedijden, nu door jouw focus op de leerlingen die het moeilijk hebben te weinig aanbod krijgen om wel te blijven reiken naar de naastgelegen zone van ontwikkeling. Zij zouden alsnog achterstanden ten opzichte van hun eigen leercurve op kunnen lopen.

De leerlingen die voor de ontstane situatie al duidelijk differentiatie van jou vroegen omdat ze snel van begrip zijn, top-down denken en/of een leervoorsprong hebben, raak je in hierboven beschreven scenario kwijt. Zowel inhoudelijk als qua verbinding.

Wat als we de ontstane situatie met beide handen zouden aangrijpen?

Juist vanuit de verschillen die we verwachten (moet natuurlijk nog blijken) voor alle leerlingen de volgende stap faciliteren. Oftewel, onze oude organisatie serieus onder de loep nemen:

  • Periode-onderwijs met korte enthousiasmerende introductie en vervolgens differentiatie in open verwerkingsopdrachten voor de leerlingen die dat aankunnen en meer sturing voor de leerlingen die dat nodig hebben.

  • Methodes uit elkaar knippen

  • Oefenboekjes niet meer van kaft tot kaft doorwerken

  • Eindelijk die gedifferentieerde weektaken invoeren. Helpt meteen in het monitoren van de combinatie van afstandsonderwijs en onderwijs op school

  • Meer formatief dan summatief evalueren

Wanneer je op deze manier met de ontstane situatie omgaat, houd je ook oog voor alles wat de leerlingen in de afgelopen periode wél hebben geleerd. Qua zelfstandigheid, omzien naar elkaar, inzicht in zichzelf en in anderen, behoefte om te zorgen voor opa en oma, levenslessen en praktische vorming (timmeren, koken, hardlopen, musiceren, tekenen, kletsen, vervelen,...).

Ook dit gaat energie kosten. Het verschil zit 'em in de inspanning terug naar iets ouds of een inspanning die bouwt naar iets nieuws. Kunnen we dat met elkaar opbrengen? Al voor de lock down werd er op veel scholen de behoefte gevoeld om te vernieuwen in ons onderwijs. We hebben menig leerkracht begeleid in het geleidelijk loslaten van eigen gewoontes en het opbouwen van nieuwe die meer ruimte geven voor differentiatie en verschillen in de klas. Maar o, wat is het een weg om uit jezelf dit loslatingsproces te gaan. In de huidige situatie zijn we met z'n allen in één keer geconfronteerd met abrupt loslaten van hoe je het deed. Dat scheelt een hoop werk! Complicerende factor is, dat veel leerkrachten voor de lock down al op hun tandvlees liepen. De spagaat waar we ons als vrijeschoolleerkrachten in bevonden, voedde de roep om hervorming en maakt tegelijkertijd nu de draagkracht om dat vorm te geven te klein. In een reflex willen we teruggrijpen, weer vasthouden. Dat is begrijpelijk. Maar daarmee roei je tegen de stroom in.

Durf je je mee te laten voeren met de ontstane stroom? Als school, als team, als leerkracht?

Niet zo snel mogelijk weer over tot de orde van de dag. De tijd nemen. Het met de leerlingen hebben over de afgelopen weken:

  • Wat hebben ze beleefd?

  • Wat hebben zij over zichzelf ontdekt?

  • Wat hebben ze ontdekt over hoe ze leren?

  • Wat ging er fijn thuis met betrekking tot schoolwerk en wat niet?

  • Wat willen ze behouden van 'de school vóór corona' en wat willen ze behouden van 'de thuisschool tijdens corona'?

Echt nieuwsgierig zijn naar wat je leerlingen te melden hebben. Doorvragen, erop in durven gaan.

  • Wat maakt dat sommige leerlingen thuis ineens als een speer door de stof gingen en daar plezier in hadden (en niet meteen concluderen dat dat aan pushende ouders zou liggen)? Wat kun je daarvan leren voor jouw onderwijs?

  • Wat maakt dat sommige leerlingen strandden in hun schoolwerk (en niet meteen concluderen dat de ouders het af hebben laten weten)? Wat wil je dus behouden van je onderwijs voor de lock down?

  • Samen met je leerlingen volgende stappen zetten en mogelijk nieuwe wegen in slaan.

In de praktische handreikingen gekoppeld aan deze tweede brief ivm Corona krijg je handvatten om deze nieuwe situatie vorm te geven zonder stappen terug te zetten ten opzichte van de situatie voor de lock down.

Terug naar 2e Handreiking ivm Corona

VrijHoog | Langbroekerdijk 9 3972 NB| Driebergen | 06-20392587 | info@vrijhoog.nl